CHP'li Özdemir'den doğum izninin 24 haftaya çıkarılması teklifi

DOĞUM İZNİNİ 24 HAFTAYA ÇIKARAN TEKLİF MECLİS GÜNDEMİNDE... 16 hafta olan analık izninin 24 haftaya çıkarılması ve süt izninin 12 ay boyunca 3 saat olmasının yolunu açan teklif Meclis gündeminde

08 Şubat 2019 Cuma 12:48
CHP'li Özdemir'den doğum izninin 24 haftaya çıkarılması teklifi

57 sayılı Devlet Memurları ve 4857 Sayılı İş Kanunlarında değişiklik yapılmasına dair iki ayrı Kanun Teklifini Meclis Başkanlığına sunan CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, “Değişiklik teklifleri ile doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle tanınan analık izni süresi doğum öncesi oniki hafta ve doğum sonrası oniki hafta olmak üzere toplam 24 haftaya çıkarılmaktadır. Buna ek olarak günde birbuçuk saat olan süt izni üç saate çıkarılıyor. Böylece gerek kamuda gerekse özel sektörde analık izni süresi Avrupa Birliği ülkeleri ortalamasına yaklaştırılmakta, memur ve işçilerin daha sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmeleri ve bebeklerine daha sağlıklı bakmalarının koşullarının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır.” dedi.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun “Mazeret İzni” başlıklı 104’üncü ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Analık halinde çalışma ve süt izni” başlıklı 74’üncü maddelerinde değişiklik yapılmasını öngören teklif metninde doğum öncesi ve sonrasındaki yasal izinlerin yeterli olmadığı savunuldu.

Çalışan anne adayı sorunlarla başa çıkmakta zorlanabilmekte

“Gebelikten itibaren anne adayı karın ağrısı, kusma, baş ağrısı, halsizlik, sık idrara çıkma gibi sağlık sorunlarının yaşandığı” ifade edilen teklifte, “Tüm bu sorunlar, hormonlar ve fizyolojik değişiklikler nedeniyle hamilelik sürecinde en sık karşılaşılan şikayetler arasında yer almaktadır. Bunların bir kısmı her insanda görülebilecek doğal belirtiler olabilirken; bazıları ise önemli sorunların habercisi olabilmektedir. Bu sebeple çalışan anne adayı, gebelikten kaynaklanan sorunlarla başa çıkmakta zorlanabilmektedir. Bu durumlarla karşılayan kadın memur, tek hekimden bir defada en çok 10 gün olmak üzere bir yılda toplam en çok 40 gün rapor alabilmektedir.” denildi.

Doğum sonrası tanın yasal izin süresinin sağlıklı bebek yetiştirmek için yeterli görülmediği belirtilen teklifte şu gerekçelere yer verildi:

“Bir bebeğin normal koşullarda ilk 6 ay sadece anne sütü alması gerekirken bu süre çoğu kez 12 ila 24 hafta sürmektedir. Oysa bebeğin sağlıklı gelişimi ve bağışıklık sisteminin güçlü olması için annenin bebeğinin yanında olması ve yakından ilgilenmesi gerektiği ortadadır. Böylece hamileliğin son aylarında fizyolojik olarak güçsüzleşen anne adayı dinlenerek bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirecektir. Yine anne, doğum yaptıktan sonraki en hassas ve sıkıntılı dönemde bebeği ile yakinen ilgilenebilecek ve bu süreçte bebeğinin zorunlu ihtiyaçlarını karşılayabilmek için tam maaşını alabilecektir.

AB ülkeleri ortalaması 25 hafta

Türkiye’de bugün ücretli doğum izni, yani kamuda çalışan annelere yasal olarak tanımlanan doğum öncesi ve sonrasında kullanılabilecek ücretli izin hakkı toplamda 16 haftayı kapsamaktadır. Oysa OECD ülkelerinde bu hak, 2016 yılı itibariyle hafta bazında 19 hafta iken, AB ülkelerinin ortalaması 2018 yılı itibariyle 25 hafta düzeyindedir. En uzun ücretli doğum izni 62 haftayla Estonya, 58 haftayla Bulgaristan ve Hırvatistan’dadır. 52 haftayla Bosna Hersek ve Karadağ, 39 haftayla Macaristan, 35 haftayla Norveç doğum izninin uzun olduğu diğer ülkelerdir. Birçok ülkede anneler, alacakları maaşın belli bir oranından veya tamamından feragat ederek doğum iznini uzatabilmektedir.

Analık izni 24 hafta olmalı

Ülkemizde toplamda 16 hafta olan doğum izninin uzatılması ve Avrupa ülkeleri düzeyine yükseltilmesi gerekmektedir. Doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle tanınan analık izni süresi doğum öncesi oniki hafta ve doğum sonrası oniki hafta olmak üzere toplam 24 haftaya çıkarılmalıdır.

Yarı zamanlı çalışma mali ve sosyal hakları yarıya indirmekte

657 sayılı yasaya eklenen “Doğum Sonrası Yarım Zamanlı Çalışma” başlıklı düzenlemeye göre, talebi kabul edilen memura yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapıldığı belirtilmektedir. Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet sürelerinin de yarım olarak hesaba katılması çalışan anne için bir kayba neden olmaktadır. Dolayısıyla yarı zamanlı çalışan kadın memurun, mali ve sosyal hakları, emeklilik süresi hesabı da yarıya indirilmektedir.

Yasal hakkı olmasına rağmen işsiz kalma korkusuyla ücretsiz izin alınamakta

8 Kasım 2016 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan “Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik” pratikte karşılaşılan sorunları çözmemekte, çalışan annelerin iş güvencesini korumamakta ve bebeklerinin temel ihtiyaçlarını karşılama bakımından dezavantajlar yaratmaktadır. Pratikte, devlet memurları dışında özel sektörde analık izni ve süt izni hakkını kullandıran çok az sayıda şirketin bulunduğu bir gerçektir. Yarı zamanlı çalışan kadın annelerin, mali ve sosyal hakları ve prim ödeneği gün sayısının yarıya indirildiği de yaşanan olaylarla ortaya çıkmaktadır. Özel sektörde çalışan kadınlar yasal olan doğum izinlerinden sonra işe başlamak zorunda bırakılmaktadır. İşe başlamayanlara yönelik yıldırma politikalarının uygulandığından şikâyet edilmektedir. Çoğu çalışan anne, yasal hakkı olmasına rağmen işsiz kalma korkusuyla ücretsiz izin almamaktadır. Yarı zamanlı çalışma hakkını da talep edemeyen annelerin, süt izinleri konusunda da zaman zaman sıkıntılar yaşadığından yakınılmaktadır.

Kreş sayısı yeterli değil

Kamudaki kreş sayısının yeterli ve nitelikli olmaması, özel kreşlerin de yüksek ücretli ve güvenlik standartları koşullarındaki eksikliklerden kaynaklanan endişeler nedeniyle çalışan anneler bebeğine kendileri bakmak durumunda kalmayı tercih etmek zorunda kalmaktadır.

Süz izni üç saat

Diğer yandan, Devlet Memurları Kanunun “Mazeret İzni” başlıklı 104’üncü maddesinin D fıkrası kadın memura süt iznini düzenlemektedir: “Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.”

Fıkraya göre, analık izninin bitim tarihinin bitiminin ikinci altı ayında günde “birbuçuk saat” olarak belirlenen bu süre iş ile ev arasındaki mesafenin uzunluğu ve annenin bebeğinin beslenme ihtiyacını karşılaması için yeterli bir süre değildir. Bu nedenle bu sürenin on iki ay boyunca üç saat olarak düzenlenmesi gerekmektedir.”

Yorumlar
Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner15