DİSK-AR tarafından hazırlanan aylık Ücret Kayıpları İzleme Raporu’nun dördüncüsü yayımlandı. "Enflasyon ve adaletsiz vergi-kesinti yükü emek gelirlerinde büyük kayıplara yol açıyor" denilen raporda, şu başlıklara yer verildi:
17 milyon işçinin ücretlerinde yarattığı 9 aylık kayıp en az 1 trilyon 328 milyar
"Enflasyon ve gelir vergisi artışları işçilerin net harcanabilir ücretlerinde ciddi erimelere yol açıyor. İşçi ücretlerindeki kayıplar tekil, bireysel bazda olduğu gibi toplam ve birikimli olarak da devasa boyutlara ulaştı. Sadece SGK kapsamındaki yaklaşık 17 milyon işçiyi kapsayan araştırmamıza göre bir yandan enflasyon öte yandan artan gelir vergisi yükü nedeniyle harcanabilir gerçek ücretler büyük bir erozyonla karşı karşıya.
Ücretlerin yaşadığı erimenin en büyük sebeplerinden biri hızla artan gelir vergisi yüküdür. Örneğin yılın ilk yarısı 47 bin 500 ve ikinci yarısı 49 bin 290 lira brüt ücreti olduğunu kabul ettiğimiz bir işçi, Ocak 2025’te 2 bin 904 lira gelir vergisi öderken ağustos ve eylül ayı itibarıyla bu miktar 3 bin 238 lira oldu. İşçi başına gelir ile damga vergisi ve kesinti toplamı Ocak 2025’te 10 bin 29 lirayken Ağustos ve Eylül 2025’te 10 bin 825 lira olarak gerçekleşti. Ortalama işçi ücretinde Ocak 2025 tarihinde enflasyon nedeniyle yaşanan kayıp bin 885 lirayken, Eylül 2025’te bu miktar 9 bin 529 liraya yükseldi.
Gelir ile damga vergisi ve enflasyon nedeniyle ocak ayındaki erime 4 bin 789 lirayken bu miktar eylül ayında 12 bin 767 lira oldu. Ortalama işçi ücretinin dokuz aylık birikimli bireysel enflasyon erimesi ise 47 bin 64 lira oldu.
Toplam kayıplar ise çok daha ürkütücü boyutlarda. Sadece sigortalı işçilerin aylık enflasyon kaybı Eylül 2025’te toplam 161,8 milyar liraya ulaşırken enflasyon ve vergi kaynaklı toplam erime 216,8 milyar lira oldu. 9 aylık birikimli erime ise akıllara durgunluk verecek düzeye yükseldi ve 1,3 trilyon lirayı aştı.
Özellikle asgari ücrete Temmuz 2025’te ara zam yapılmaması kayıpları daha da büyüttü. Artan gelir vergisi yükü nedeniyle tüm işçiler için yaşanan 9 aylık birikimli toplam ücret erimesi 539,4 milyar lira olurken enflasyonun yarattığı kayıp ise 789 milyar lirayı aştı. Böylece artan gelir vergisi yükü ve enflasyonun yaklaşık 17 milyon işçinin ücretlerinde yarattığı 9 aylık kayıp en az 1 trilyon 328 milyar lira oldu. Enflasyon işçi sınıfını yoksullaştıran bir emme basma tulumbadır. İşçilerden alıp zenginlere kaynak aktarmaktadır. Öte yandan adaletsiz vergi sistemi gelir eşitsizliğini daha da derinleştirmekte ve ücret gelirleri üzerindeki yükü artırmaktadır.
"Ocak 2025’te 78,3 milyar lira olan erime 17 kat artarak Eylül 2025’te 1 trilyon 328 milyar lirayı aştı"
Kayıplar her ay hızla artmaya devam ediyor. Enflasyon oranının yüzde 5 olduğu Ocak 2025 döneminde sigortalı tüm işçilerin vergi kaybı toplamda 47,5 milyar liraydı. Gelir vergisi ve kesintilerin ardından enflasyonun tüm sigortalı işçilere ocak 2025’teki faturası 30,8 milyar lira olmaktadır. Böylece Ocak 2025’te gelir ile damga vergisinin ve enflasyonun sigortalı tüm işçilere faturası ortalama 78,3 milyar liraydı. Ancak ocak ve eylül ayları arası dönemde gelir vergisi yükü ve enflasyonun faturası ağırlaşmıştır.
Eylül 2025’te sigortalı tüm işçilerin gelir ve damga vergisi kaybı 54,9 milyar liraya, enflasyon kaybı ise 161,8 milyar liraya ulaşmıştır. Bilindiği gibi vergi tarife dilimlerinin enflasyon ve yeniden değerleme oranlarından daha az artırılması nedeniyle işçiler hızla ikinci, üçüncü vergi dilimlerine girmektedir. Böylece gelir vergisi oranları yüzde 27’ye, hatta yıl sonuna doğru dördüncü tarife dilimi olan yüzde 35’e yükselmektedir. Ücretlerde vergi ve enflasyon nedeniyle yaşanan aylık birikimli kayıp durumun vahametini açıkça ortaya koymaktadır. Ocak 2025’te 78,3 milyar lira olan gelir ile damga vergisinin ve enflasyonun ücretlerde yarattığı erime yaklaşık yaklaşık 17 kat artarak Eylül 2025’te 1 trilyon 328 milyar lirayı aştı."
