Rızvanoğlu’nun konuşmasından satırbaşları şu şekilde:
“Bir tarafta gıda israfı, diğer tarafta açlık”
Rızvanoğlu gıda kaybındaki tabloyu şu sözlerle ortaya koyarak “FAO ve UNEP tarafından
yayımlanan 2024 Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre, 2022 yılında dünya 1,05 milyar ton
gıdayı çöpe attı — kişi başına yaklaşık 132 kilogram. Aynı yıl, 2,4 milyar insan güvenli ve
besleyici gıdaya ulaşamadı. Bir tarafta milyarlarca ton gıda çöpe gidiyor, diğer tarafta
milyonlarca insan açlık çekiyor. Bu çelişki, 21. yüzyılın en büyük adaletsizliklerinden biridir.
Üstelik çevresel maliyeti çok daha ağır. İsraf edilen her lokma; boşa harcanan su, toprak,
enerji ve emek anlamına geliyor. Gıda atıkları çöplüklere gittiğinde metan gazı salıyor — ki
bu, iklim krizini körükleyen en tehlikeli sera gazlarından biridir. Yani gıda kaybı sadece
sofralarımızın değil, gezegenimizin ve geleceğimizin de meselesidir.” ifadesini kullandı.
“Bu tabloyu değiştirebilecek güçlü bir anahtarımız var: gençlik”
Gençlerin teknoloji ve yenilik yoluyla gıda israfıyla mücadelede öncü rol üstlendiğini
vurgulayan Rızvanoğlu “Ama iyi haber şu: bu tabloyu değiştirebilecek güçlü bir anahtarımız
var, gençlik. Bugün dünyada 1,2 milyar genç yaşıyor. FAO’nun Tarımsal Gıda Sistemlerinde
Gençlerin Durumu raporu, tarımda genç istihdam açığını kapatmanın küresel ekonomiye 1,5
trilyon dolar katkı sağlayabileceğini gösteriyor. Ama rakamların ötesinde bu, gençliğin
dönüştürücü gücünü ortaya koyuyor. Gençler zaten yol gösteriyor: artan gıdayı kurtarmak
için mobil uygulamalar geliştiriyorlar, döngüsel ekonomi girişimleri kuruyorlar, bozulmayı
azaltan akıllı depolama sistemleri tasarlıyorlar, çiftçileri doğrudan tüketicilerle buluşturan
dijital platformlar inşa ediyorlar. Ancak bir sorun var. Politika desteği olmadan bu çözümler
ölçek kazanamıyor.” dedi.
“Gıda kaybı sadece bir tarım meselesi değil”
Milletvekili Rızvanoğlu, bu dönüşümün gerçekleşebilmesi için üç temel politika eksenine
dikkat çekerek: “Birincisi: koordinasyon. Gıda kaybı sadece bir tarım meselesi değildir —
finans, eğitim, yenilikçilik, çevre ve sosyal politika ile doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle
hükümetler, gençlerin öncülük ettiği çözümleri destekleyecek sektörler arası platformlar
oluşturmalıdır. İkincisi: erişim. Birçok genç krediye, araziye ve teknolojiye erişemiyor. Genç
odaklı kredi sistemleri, arazi tahsis programları ve iş planlarını gerçek teminat olarak kabul
eden finansman modelleri oluşturulmalıdır. Üçüncüsü: mevzuat. Gıda kurtarma veya
döngüsel ekonomi alanındaki yenilikleri eski kurallar sıklıkla engelliyor. Gıda güvenliği,
etiketleme ve atık yönetimi yasaları yeniliği teşvik eden, tüketiciyi koruyan ve gençlerin
öncülük ettiği dönüşümü hızlandıran biçimde güncellenmelidir.” vurgusunu yaptı.
“Türkiye’de gençlerin potansiyeli, politika eksikliğine rağmen yol gösteriyor”
Rızvanoğlu konuşmasında Türkiye’deki gençlerden de örnek vererek “Kırsal Türkiye’de genç
girişimcilerle karşılaştığımda, hem tutkularını hem de hayal kırıklıklarını görüyorum — daha
iyi bir gıda sistemi kurma tutkusunu ve politikaların onların fikirlerinin gerisinde kalmasından
doğan hayal kırıklığını. Bu deneyimler bize şunu hatırlatıyor: En yenilikçi fikirler bile,
büyüyebilmek için uygun bir politika ortamına ihtiyaç duyar. Biliyorum, burada da çok sayıda
genç katılımcı var. Hepiniz araziye, krediye, teknolojiye erişim ya da karar alma süreçlerinde
duyulma gibi zorluklarla karşılaştınız. Sizin hikâyeleriniz önemli. Ve tam da bu yüzden,
hükümetler gençlere tarım politikalarının şekillenmesinde gerçek bir söz hakkı tanımalıdır.”
dedi.
“Yerel yönetimler adil gıda sistemleri kurabilir”
İzmir’de yürütülen Kent Gıda Sistemi Belgesi sürecini örnek göstererek yerel yönetimlerin
rolüne de dikkat çekten Rızvanoğlu, “İzmir’de belediye, sürdürülebilirlik ve gıda güvenliğini
yerel politikanın merkezine koyan; genç üreticileri, çiftçileri, kooperatifleri ve iyi tarım
uygulamaları yapan tüketicileri bir araya getiren bir Kent Gıda Sistemi Belgesi hazırlıyor.
Süreç hâlâ devam ediyor; paydaş toplantıları yapılıyor ve gıdayla ilgili karar süreçlerinde
katılımcılığı güçlendirmek amacıyla Kent Gıda Politikaları Meclisi öneriliyor. Bu süreç, yerel
yönetimlerin gençlerin ve sivil toplumun aktif rolüyle gıda kaybını azaltabileceğini ve daha
adil gıda sistemleri kurabileceğini gösteriyor. Ulusal düzeyde de, Genç Çiftçi Projeleri ve kırsal
kalkınma hibeleri, genç girişimcilerin araziye, kaynağa ve finansmana erişimini kolaylaştırıyor.
Ve tüm bunlar bize bir şeyi kanıtlıyor: Hükümetler doğru koşulları oluşturduğunda, gençler
yaratıcılıklarıyla, dayanıklılıklarıyla ve somut çözümleriyle yanıt veriyor.” ifadesini kullandı.
“Gıda kaybıyla mücadele teknik değil, siyasal bir süreçtir”
Rızvanoğlu gıda israfıyla mücadelenin siyasi bir süreç olduğunu vurgulayarak “Gıda kaybı ve
israfıyla mücadele sadece teknik bir mesele değil, aynı zamanda siyasal bir süreçtir.
Politikaların nasıl tasarlandığı — kimin güçlendirildiği, kimin dahil edildiği ve hangi
çözümlerin büyütüldüğü — başarımızı belirleyecektir. Gençler yalnızca “yarının liderleri”
değildir. Bugünün karar alma süreçlerinde de ortak olmalıdırlar — sadece dinleyen değil,
politika yapımında, uygulamada ve denetimde sorumluluk üstlenen aktörler olmalıdırlar.
Çünkü bu mesele yalnızca sofralarımızdaki eksik tabaklarla ilgili değil; küresel gıda
güvenliğiyle, iklim krizine karşı dayanıklılıkla ve insanlığın vicdanıyla ilgilidir. Gelin, gençlerin
sesini tarım politikalarının dipnotu değil, daha adil, yeşil ve sürdürülebilir bir gıda geleceğinin
itici gücü haline getirelim. Bu toplantı için, Avrupa ve Orta Asya ekibine, Birleşmiş Milletler
Gıda ve Tarım Örgütüne ve Dünya Gıda Forumuna teşekkür ederim.” sözleriyle
