CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM'de düzenlediği basın toplantısında şap hastalığında yeni virüs tiplerinin ortaya çıkması ve aşılamanın tamamlanmaması nedeniyle ülke genelinde karantina uygulamasına geçilmesine ilişkin açıklamalarda bulundu. Hastalığın tehlikelerine dikkat çeken Gürer, Bakanlığı bulaş riskine karşı yeterince önlem almamakla eleştirdi. Gürer, şunları dile getirdi:
"Türkiye’nin gündemi şap. Şap bir hayvan hastalığı, aynı zamanda üniversitelerde ders olarak hocalarımız okuturken kullandıkları ifadelerde zoonotik hastalıklar içinde ilk tanımlanan hastalıklardan bir tanesi. Ülkemizin tamamında karantina uygulamasına geçildi. Hastalığın bulaş özelliğinin çok yüksek olması nedeniyle böyle bir uygulamaya gidildi. Bunun hiç şüphesiz ki üretici açısından olumsuz yansımaları olacak. Bu konuda bakanlığın yaptığı açıklamalar ise ilginç çünkü şapın zoonotik hastalık olmadığı, bu konuda önlem alındığı ve gerekli tedbirlerle aşılama işlemlerinin devam ettiği yönünde bir açıklama yapıldı. Bunun et ve sütte arz sorunu yaratmayacağı belirtildi. ‘Şap hastalığının zoonos karakterli bir hastalık olmayıp insanlara buluşması söz konusu değildir’ diye kesin bir ifade kullanıldı. ‘Kırmızı et tüketiminde herhangi bir risk bulunmamakta olup güvenle tüketilebilir’ denildi. Böyle bir açıklamanın hangi bilime dayalı yapıldığı sorgulanacak bir durum. Ülkemizde bakanlık verilerine göre 1 milyon 601 bin 392 adet hayvancılık işletmesi bulunuyor. Sınır bölgesinde olanlar da hastalık riskinin yüksek olduğu Bakan Bey’in verdiği yazılı yanıtta ifade edildi. Her türlü tedbir alındığı yönünde de yine yanıtta ifade yer alıyor.
2024 yılında ülkemizde 16 milyon 986 bin 259 büyükbaş hayvan bulunduğu ifade ediliyor. Bu farklı verilerde 2 milyon 800 binden 2 milyon 500 bine kadar değişkenlik gösteriyor. 1 Ocak 2023 ile 21 Kasım 2024 tarihleri arasında da Sağlık Bakanlığı’nın yazılı soruma verdiği yanıtta 50 bin 856 zoonotik hastalık vakasına ülkemizde rastlanmış. Bakanlığın açıklamasından yola çıkarak değerlendirdiğimizde SAT-1 tespit edildiği ifade edilen şap hastalığının geçtiğimiz yılın son günlerinde Irak’ta yaygınlaştığı biliniyordu ve Irak’taki bu hastalığın Türkiye’ye girebileceği öngörülerek önlemler alınmalıydı. 81 ilde hayvan satış noktalarına yasak getirdiğinize göre bu hastalığın önemli ölçüde yaygınlaştığını kabul ediyorsunuz.
Kurban Bayramı öncesinde başlayan hayvan hareketlerini illere giriş noktalarında gerekli biçimde denetleyip bu hastalığın o süreçteki yaygınlaşmasının önüne geçilebilirdi. 81 ilde yasaklanacak kadar yaygın bir hastalık neden bu kadar basit ve kolay bir hastalık gibi tanımlanıyor. Çünkü yine Bakanlığın vermiş olduğu yanıtlarda hayvanlarla ilgili ölüm rakamları da var. 2024 yılında 146 hayvanın öldüğü Sayın Bakan’ın yazılı yanıtında yer alıyor. ‘2024 yılında 1501 büyükbaş ve 347 küçükbaş hayvan mevzuat çerçevesinde şartlı kesime gönderildi’ deniyor. Hayvan hastalığı saptandıktan sonra o hayvan yaygınlık arz etmesin diye canlıysa kesilerek yüksek ısıl işlemlerde başta kavurma olmak üzere tüketime sunulabiliyor. Yüksek ısıl işlemlerde insana bulaşma riski olmadığı varsayılarak bu konuda şartlı kesim uygulamasına gidiliyor."
