6 Şubat depreminin ardından binlerce vatandaşımızın evsiz kalması
sonucunda ortaya çıkan pek çok sorunun halen çözülemediğini hatırlatan
Kara, “Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, afetzedelerin
yerinde dönüşüm sürecinde karşılaştığı engeller hâlâ çözülebilmiş değil.
İmar sorunları, mülkiyet ihtilafları ve ekonomik zorluklar,
vatandaşlarımızın hak ettikleri güvenli konutlara kavuşmasını engelliyor.
Hatay Valisi Mustafa Masatlı, Ekim 2023’te 93 bin başvuru alındığını
açıklamakla yetinmişti; biz de konutların yeniden inşası ve yerinde
dönüşüm süreçleri hakkında daha açık bir veri elde edebilmek için, Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bir soru önergesi vermiştik. Bu
önergeye geçtiğimiz hafta yanıt verildi; böylece Hatay’da yerinde
dönüşüm için kaç başvuru yapıldığını, ruhsatlandırma işlemlerinin hangi
aşamada olduğunun, çok detaylı olmasa da bir fotoğrafını elde ettik.
Bakanlık; 7452 sayılı kanun kapsamında 94 bin 320 aktif yerinde
dönüşüm başvurusu bulunduğunu, 5 bin 520 bağımsız bölümün
ruhsatlandırıldığı, hibe ve kredi ödemeleri kapsamında 2 milyar 56 milyon
790 bin TL ödendiği ve ortalama inşaat ilerleme seviyesinin yüzde 41
olduğunu açıkladı.
Yerinde Dönüşüm Projesi’nde ilerleme hızının yüzde 41 düzeyinde
gerçekleşmiş olması olumlu ancak yeterli sayılmayacak bir gelişmedir.
Bunu bakanlık verilerinde de itiraf edildiği üzere, ruhsat verme işleminde
yaşanan yavaşlıktan takip edebiliyoruz. Yerinde dönüşüm başvuruları ve
ruhsat verilme sayıları üzerinden yapılan bir hesaba göre, başvuruların
sadece yüzde 5’ine ruhsat verilmiştir.
Şimdi hibe ve kredi desteklerinden yararlanabilmek için son ruhsat tarihi
olarak 30 Haziran 2025’in verilmiş olması, sahadaki sorunlar nedeniyle
afetzedelerin haklarını tehlikeye atmaktadır. Bu tarih kısıtlaması,
Anayasa’nın mülkiyet hakkını koruyan 2’nci ve 57’nci maddeleri, 6306
sayılı Kanun’un gönüllülük ilkesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile

Avrupa Sosyal Şartı’nın ilgili maddeleriyle; daha önemlisi, sahadaki
gerçeklerle ve beklentilerle uyuşmuyor.
Başvuruların çok azına ruhsat verilmiş, geri kalanı ise bürokratik engeller
ve maddi imkânsızlıklar nedeniyle beklemektedir. Bu durum,
afetzedelerin barınma hakkını fiilen ortadan kaldırır.
Afetzedelerimizin barınma hakkı, bir tarih sınırına veya bürokrasinin
koridorlarına sıkıştırılamaz. Vatandaşlarımız, imar ve mülkiyet
sorunlarının çözülmesini beklerken, ekonomik krizin altında ezilmekte,
bir de bürokratik engellerle mücadele etmektedir. Bu, Anayasa’ya ve
uluslararası hukuka aykırı bir durumdur.
Buradan, hükümete, yerel yönetimlere ve ilgili tüm kurumlara
sesleniyoruz: Afetzedelerin barınma hakkı için 30 Haziran 2025 günü
sona erecek ruhsat başvuru süreci makul bir şekilde uzatılmalı, imar ve
mülkiyet sorunlarının çözümü için hukuki ve teknik destek
sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.