Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi'nin davetlisi olarak gittiğimiz Urfa'da Ankaralı basın mensupları olarak bölgeyi ve yöre insanını yakından tanıma fırsatı yakaladık.
Çoğunlukla ulusal kanallarda yayınlanan dizilerin içeriği sebebiyle Urfa'ya dair kalıplaşmış algının şehrin gerçek yaşamını bütünüyle yansıtmadığını hemen belirtelim. Bizler, Urfa'ya dair Ankara ve batısındaki mevcut algının aksine; şehrin kadım tarihinin ve çeşitli milletlere mensup insanların yüz yıllar boyunca oluşturdukları bir arada yaşama kültürünün, başarılı bir şekilde modern kent hayatıyla nasıl entegre edildiğini bizzat görerek şahit olduk.
Çok okuyan mı bilir, çok gezen mi sorusuna verilecek yanıt bu şehirde çok net; ikiside. Her tarihten mutlaka bir kaç satıra rastlayacağınız sokakları, farklı tarihi dönemlerden gününümüze kadar sağlam kalmış çok sayıda mozaik eseri, insan eliyle yapılıp bu güne kadar bulunan en eski tapınak olan ve MÖ 10.000 yılına ışık tutan Göbekli Tepe'si, Harran'ı, şehrin merkezindeki Balıklı Göl'ü ve bu coğrafyada yaşamayı tercih etmiş çok sayıda peygamberi ile farklı medeniyetlere başkentlik etmiş bu şehri tanımak ve insanını anlayabilmek için; hem çok sayıda okuma yapmak hem de adım adım gezerek bu tarihi dokuyu teneffüs etmek gerekli.
URFA TARİHİ İNSANLIK TARİHİ İLE EŞ
2 milyona varan nüfusu ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan ve Adıyaman, Gaziantep, Diyarbakır ve Mardin'e komşu olan Şanlıurfa'da atılan her adım kutsallık taşır. Peygamberler kenti olarak bilinen ve bütün dinlerin kutsal saydığı bu topraklar, arkeolojik keşifler sonrası dünyanın da gözbeği haline geldi.
Dünya üzerinde ilk yerleşik hayata geçilmesi, yazının başlangıcı ve büyük devletlerin oluşması gibi etmenlere bakılarak, Anadolu'nun güneydoğusu ile bugün Irak, Suriye gibi toprakları da içine alan ve Mezopotamya adı verilen bölgeye "Bereketli Hilal" denmiştir. Urfa da işte bu bereketli hilalin, yani medeniyetleri doğuran toprakların merkezinde yer alır. En önemli ticaret, kültür ve uygarlık güzergâhının kilit noktasında yer alan Urfa'nın tarihteki önemi çok büyüktür.
Urfa'nın tarihi insanın tarih sahnesine çıkmasıyla eştir. Kimi efsanelere göre Hz. Adem ile Hz. Havva, cennetten çıktıktan sonra yeryüzünde ilk ayak bastıkları topraklardır burası. Ama söylenceden çıkıp bilime vardığımızda da henüz insanoğlunun yerleşik kültüre geçmediği zamanlardan bu yana Urfa, hem önemli dini merkez hem de çok önemli bir yerleşim yeri olmuştur.
Tarih boyunca Ur, Urhoy, Urhei, Orhei, Ruhha, Ar-Ruha, Reha ve Edessa gibi isimler alan Urfa, önce İngiliz, ardından da Fransız işgalcilere karşı Milli Mücadele yıllarında gösterdiği onurlu direnişlerine istinaden 1984 yılında TBMM'den çıkan bir kararla "Şanlı" unvanıyla şereflendirilmiştir.
GÖBEKLİTEPE
Bugüne kadar yazılmış olan bütün İnsanlık tarihinin bütünüyle değiştirebilecek, dünyanın ilk tapınağı olan Göbeklitepe; Şanlıurfa'ya sadece 15 km mesafededir.Günümüzden 12.000 yıl önce inşaa edilmiş olan Göbeklitepe, Neolitik döneme aittir.Göbeklitepe tarihteki en eski ibadet merkezidir. Göbeklitepe İngiltere'de bulunan Stonehenge'den 7000, Mısır piramitlerinden ise 7500 yıl daha eski bir döneme aittir. Biz Göbeklitepe'ye gittiğimizde kazı çalışmalarının hala devam ettiği bilgisini aldık. Görünen o ki araştırmalar devam ettikçe insanlık tarihini değiştirecek bilgilere ulaşılacağı sadece bir öngörü olarak kalmayacak.
URFA KALESİ
Elbette kentin kartpostal benzeri görüntüsünü en iyi şekilde yakalayabileceğiniz nokta Urfa Kalesi’dir. Hem güzel bir manzara seyredebilir, hemde 1200 yılı aşkın tarihe sahip olan Urfa Kalesi'nin gizemli havası içerisinde dolaşabilirsiniz. Şanlıurfa'nın tarihi yerleri içinde önemli bir yerdedir Urfa Kalesi.Şanlıurfa'da gezilecek yerler listenize güzel bir alternatif.
HARRAN EVLERİ
Her yıl binlerce turisti ağırlayan Harran, Şanlıurfa'ya 44 km mesafede bulunmaktadır. Tevrat’ta “Haran” olarak geçen yerin burası olduğu rivayet edilir. İslam tarihçileri kentin kuruluşunu Nuh Peygamber’in torunlarından Kaynan’a veya İbrahim Peygamber’in kardeşi “Aran”a (Haran) bağlamaktadırlar.Hz.İbrahim'in şehri olduğuna inanılan Harran Tarihi ise çok eskiye dayanmaktadır.Ve Harran Tarihi kadar önemli Harran Ovası'na kurulmuş Harran Evleri. Sıradışı mimari yapıya sahip olan Harran Evleri, külah şeklinde kubbelere sahiptir. 1979 yılından beri sit alanı olarak turizme açılan bölge, yılın her döneminde yerli ve yabancı turistlerin akınına uğramaktadır.
Harran Evleri
BALIKLI GÖL
Şanlıurfa’da doğduğuna inanılan Hz. İbrahim’in Nemrut tarafından burda ateşe atıldığına inanıldığından Şanlıurfa'nın gezilecek yerlerinin başında gelmektedir. Anlatıları ile büyüleyici bir hale gelmiş olan Balıklı Göl, Kral Nemrut ile yaşanan olaylar dizisi boyunca farklı anlamlar kazanmıştır. Hz. İbrahim putperest düşünceleri kaldırmak için Nemrut ile mücadele eder, ancak Nemrut’un kızına aşık olur. Bunun üzerine Nemrut, Balıklı Göl’ün yer aldığı bölgede Hz.İbrahim’i yaktırmak ister. Büyük bir ateş kurulur ve Hz. İbrahim içine atılır ve Nemrut'un kızı Zeliha da Hz.İbrahim'e inandığından oda ateşe atlar,ancak ateşlerin bir anda göle döndüğü odunlarında balık olduğu söylenmektedir. Şanlıurfa’nın en çok ziyaret edilen bu mekanını listenizin başlarına ekleyebilirsiniz.
Balıklı Göl
H.Z İBRAHİM'İN DOĞDUĞU MAĞARA
Şanlıurfa Kalesi'nin Kuzey kesminde bulunan mağaralardan bir tanesi de Hz.İbrahim'in doğduğu mağaradır.Şanlıurfa'da en çok ziyaretçi çeken Dergah'ta mescit,hücre ve camii bulunmaktadır. Şanlıurfa tatilinizde mutlaka görmeniz gereken bir tarihi yerdir.
HIRİSTİYANLIĞI İLK KABUL EDEN DEVLET
Urfa merkezinde Hıristiyan inancın görüldüğü yıllara ilişkin Deyr Yakup (Yakup Manastırı), Tela Martyrionu, Azizler Petrus, Paulus, Stephanos'a ait olmak üzere birçok kilise, Çardak Manastırı gibi yapılar bulunmakta. MÖ 2. yüzyıl sonunda kurulan ve MS 3. yüzyıla kadar var olan Osrhoene (Edessa) Krallığı, Hıristiyanlığı resmi din olarak kabul eden ilk devlet olarak bilinmekte. Ayrıca Hz. İsa döneminde bu devletin başındaki kralların Hz. İsa ile mektuplaştığı da bilinmekte.
Aziz Petrus Kilisesi
ALİ GÜNEŞ/ GERÇEK MUHABİR
