CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde’de kışlık patates hasadının başladığı tarlalarda üreticilerle bir araya gelerek sorunlarını dinledi. Üreticiler, "Çalıştıkça batıyoruz, kredi ve elektrik borçları artıyor" diyerek Gürer’e dert yandı.
Niğde'de kışlık patates hasadının başladığını söyleyen Gürer, "Yazlık patates bu yıl çiftçinin yüzünü güldürmedi. Girdi maliyetlerine göre patates, girdi maliyetlerinin altında bir fiyatla satıldı. Kışlık patates depolanabiliyor. Onun için üretici patatesini söküp depoya koyuyor. Niye? Fiyat belki oturur diye" ifadelerini kullandı. Gürer, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak geçen yıl fiyat oturmayınca üreticinin patatesi depoda çürüdü. Olması gereken, mutlak surette Toprak Mahsulleri Ofisi'nin devreye girerek patatesin fiyatının dengelenmesini sağlaması. Çünkü tüccarın elinde kalan patates, üreticiyi mağdur duruma düşürüyor.Neden patatesi çok konuşuyoruz? Çünkü ülkemizde hububattan sonra en çok üretimi olan ürün patates. 6,5 milyon ton geçtiğimiz yıl üretildi. Ama patates çok da artmıyor. Çünkü 1999'da da 6,5 milyon tondu. Nüfusumuz 30 milyon arttı. Patatesten sağlanan fayda ne yazık ki geçmişe göre düştü. O zaman da çiftçi patates üretse de girdi maliyetlerinden para kazanamıyor. Şu anda söküm noktasında ve buradaki patates depoya gidecek.Çiftçinin tarlada ürünü seçerek topluyor.Binlerce ton patates sökülüp tarlada toplanmadan bırakılıyor .İri boy patates toplanıyor.Çiftçi tarlada bıraktığı ürünü tüketici raftaki fiyatından alamıyor.Üreten kaybediyor.Tüketen üreticiden çıkınca beş-altı kat fiyatı zamlanan ürünü almakta zorlanıyor.İktidar seyrediyor.Kamu devreye girse üreten zarar etmeyecek tüketen fahiş fiyatla zora girmeyecek."
"Tarladaki ürünü söksek işçiyi ödeyemiyoruz, 15 dönüm yerimizi bıraktık"
Patates üreticisi Mustafa Özenç, "Patates şu anda 3 lira. Bazı bölgelerde bir kaç lira fazla fiyatlanıyor şu anda Karatlı bölgesinde alıcı tüccar da yok. Alıcı olmadığı gibi biz işçi parasını karşılayamıyoruz" dedi. Özenç, şöyle devam etti:
"50 tane işçi var. Günlük söktüğümüz patatesi satsak işçi parasını ödeyemiyoruz. Bu söktüğümüz, traktörlerimizle, çabamızla, kendi emeğimiz hariç… Biz sadece işçi parasını ödeyemiyoruz. Girdi maliyetleri de bu yıl arttı. Gübresi 30 bin lira olmuş. İlacı, sulama suyu 10 katı, 20 katı yükselmiş. Biz buraya 500 bin lira elektrik parası ödedik. Kredi çektik. Krediyi ondan, bundan bulduğum altınları bozdurarak yatırdık, yeniden kredi çektik. Şu an alım da yok. Şu an maliyet 9 lira. Normal koşullarda kilosu 9 liraya geliyor. Karı geçtik, maliyetini alsak diye uğraşıyoruz. Depoda 4–5 ay muhafaza ediliyor ama garantisi yok. Belki de geri hayvan yemi olacak. Verimimiz şükür iyi. Ama tarladan tarlaya değişiyor. Ben 15 dönümü sökmeyeceğim. Çünkü kurtarmaz. 5 ton verdiği yer kurtarmıyor. Tarladaki ürünü söksek işçiyi ödeyemiyoruz. 15 dönüm yerimizi bıraktık" şeklinde konuştu.
Bir diğer çiftçi ise, "Çalıştıkça zarar ediyoruz. Ne kadar çok çalışsak o kadar zarar ediyoruz. Şu anda ürettikçe kaybediyoruz. Masraflarımızı çıkaramıyoruz. Bu bölgede de patates en iyi yetişen ürün. Ama para kazanmayınca ekim geçtiğimiz yıla göre düştü. Mecburiyetten ekim gücü kalmadı" dedi.
"Ciddi bir zayiat var ve çiftçi bu konuda mağdur"
Gürer, üreticilerin sürdürülebilir bir tarım için desteklenmesi gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Patates çok amaçlı kullanılan bir ürün ama yanlış tarım politikaları nedeniyle ya tarlada kalıyor ya depoda çürüyor. İhracat geliştirilmeli. Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatifi alımda yer almalı. Piyasa yalnızca tüccara bırakılmamalı. Üreticinin üretimini sürdürebilmesi için ürünün zayi olmasının önüne geçilmeli. Yoksa üretici, 'İşçilerin yevmiyesini çıkaramıyoruz. O zaman bu işi niye yapayım?' diyor. Ürün çıkarıldıktan sonra işçiler iri olanlarını alıyor, diğerleri tarlada kalıyor. Acı olan şu: Farklı bölgelerde tarlada kalanın kilosu 40 liradan satılıyor. Ankara, İstanbul gibi yerlerde küçük boylar özellikle tercih ediliyor ama burada toplanmıyor. Ciddi bir zayiat var ve çiftçi bu konuda mağdur."
