Sağlık Bakanlığı tarafından uygulamaya geçirilen Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) düzenlemesi, diş hekimlerinin tepkisini çekti. Gerçek dışı üretim hedefleri, klinik kapasiteyi yok sayan sabit randevu dayatmaları ve performansa dayalı cezalandırmaların hekimleri tükenmişliğe sürüklediğini belirten sağlık meslek örgütleri, yaşanan sorunları kamuoyuna duyurmak için Ankara İl Sağlık Müdürlüğü önünde bir araya gelerek basın açıklaması yaptı.
Açıklamada, ''Diş hekimleri yalnız değildir, biz varız, birlikte varız'' pankartı taşınırken, ''Kurtuluş yok tek başına ya hep beraber ya hiçbirimiz'' sloganı atıldı.
''Mesleğimiz ve kişisel geleceğimiz için kaygılanıyoruz''
Ortak basın metnini Ankara Diş Hekimleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Er okudu. Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Sağlık hizmeti sunan her hekimin güvenli şekilde meslek onuruyla çalışabilmesi anayasal güvence altındadır. Ancak biz diş hekimleri, son yıllarda giderek artan şekilde fiziksel ve psikolojik şiddete, ağır iş yüküne ve keyfi cezalara maruz kalmaktayız. Mesleğimiz ve kişisel geleceğimiz için kaygılanıyoruz. Polikliniklerde, kliniklerde, ağız diş sağlığı merkezlerinde, acillerde, hastane koridorlarında şiddet artık olağan bir vaka halini almış, sistematik bir kriz haline gelmiştir. Beyaz önlüklerin onuru her gün biraz daha örseleniyor. Bu sadece hekimlerin değil, toplumun sağlık hakkının da ihlalidir.
''MHRS sisteminde randevu sayılarının artırılmasıyla, hekimler üzerinde baskı kurulmamalı''
Şiddet bireysel değil, yapısal bir sorundur. Caydırıcı olmayan cezalar, etkisiz güvenlik önlemleri ve siyasal düzeyde gösterilen yetersiz irade, şiddetin artmasına yol açmaktadır. Sağlıkta şiddeti önlemek için etkin, caydırıcı ve hızla uygulanabilir yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Güvenli çalışma ortamı, tüm sağlık emekçilerinin en temel hakkıdır. Her kurum ve yetkili, şiddete karşı açık ve kararlı bir duruş sergilemelidir. Hekime ve sağlık çalışanlarına kalkan her el, toplumun sağlık hakkına saldırmaktadır. Sağlıkta şiddet iklimi; adaletsizlik, yalnızlaştırma ve güvencesizlikle birleştiğinde meslek icrası imkânsız hale gelmektedir. Kamuda çalışan diş hekimleri, artan MHRS baskısı, kontrolsüz hasta akışı ve liyakatsız yöneticilerin mobbingleriyle tükenmişlik yaşamaktadır. MHRS sisteminde randevu sayılarının artırılmasıyla, hekimler üzerinde baskı kurulmamalı; nitelikli hizmet için iş yükü dengelenmelidir.
''Ceza değil destek, baskı değil güvence istiyoruz''
Kamuda çalışan meslektaşlarımızın özlük hakları yönetmeliklerle değil kanunla güvence altına alınmalı, emekliliğe de yansıyacak tek kalem maaş almaları sağlanmalıdır. Serbest çalışan meslektaşlarımız, orantısız idari para cezaları, sürekli değişen mevzuatlar ve ticari baskılar altında, mesleki bağımsızlıklarını yitirme tehlikesiyle karşı karşıya bulunmakta, yıllarca çalışıp emekli olduklarında da asgari ücretin altında emekli maaşlarıyla geçinmek zorunda kalmaktadırlar. Diş hekimi olmayan kişilerin sağlık kuruluşlarına ortaklığına imkan veren mevzuat acilen değiştirilmeli, diş hekimliği hizmeti, yalnızca diş hekimleri yönetiminde yürütülmelidir. Ceza değil, destek, baskı değil, güvence, umutla bakacağımız bir gelecek istiyoruz. Diş hekimliği eğitimi nüfusumuzun ihtiyaç duyduğu hekim sayısına göre yeniden planlanmalı, mezun sayısı değil, eğitim kalitesi öncelenmelidir. Mevcut plansızlık, yalnızca meslektaşlarımızı değil, halkımızın gelecekteki sağlığını da tehdit etmektedir. Şiddetin sıradanlaştığı, Güvencesizliğin kural haline geldiği, Cezaların meslektaşlarımızı sindirme aracı olarak kullanıldığı bir ortamda, hekimlik değerlerini, meslek onurumuzu ve toplum sağlığını hep birlikte savunmaya devam edeceğiz.''
''MHRS Optimizasyon Sistemi klinik çeşitliliği görmezden gelmektedir''
Hekimler Birliği Sendikası Genel Başkanı Yardımcısı Özgür Öz, şunları kaydetti:
''Türkiye’nin dört bir yanındaki diş hekimleri, giderek ağırlaşan bir çalışma ortamı, baskıcı uygulamalar ve mesleki değeri görmezden gelen yönetmeliklerle karşı karşıyadır. Hekim Birliği olarak sahadan gelen tüm verileri ve meslektaşlarımızın çağrılarını dikkate alarak bir kez daha uyarıyoruz: Diş hekimliği, sağlık sisteminin görmezden gelinen ama omurgasını oluşturan alanlarından biridir. Bu alanı değersizleştiren her uygulama, doğrudan halk sağlığını tehdit etmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın uygulamaya koyduğu MHRS Optimizasyon Sistemi, yapay zeka destekli algoritmalarla randevu planlamasını verimli hale getirmeyi amaçlasa da sahadaki gerçekleri ve klinik çeşitliliği görmezden gelmektedir. Tek tipleştirilmiş sürelerle kurgulanan sistem, hasta ve hekimi mağdur etmektedir. Yüzde 36’dan yüzde 21’e indirilen dağıtım oranı sonrası getirilen yeni performans çarpanı uygulaması, diş hekimliği mesleğinde büyük bir hak gaspına yol açmaktadır. 1750 puan altındaki hekimler için çarpan oranı 1’in de altına inerek 0,4 seviyesine kadar düşebilmektedir. Bu tablo, hekimlik mesleğinin çöküşünün ve 'ideal hekimlik' anlayışının sona erdiğinin açık ilanıdır.
“Başhekimin bile hekime şiddet uyguladığı bir sistem kabul edilemez”
Tekirdağ’da yaşanan başhekim şiddeti, Sağlık Bakanlığı tarafından görmezden gelinmiş ve toplumda ciddi bir infial yaratmıştır. Bu olay sadece münferit bir saldırı değil, şiddetin kurumsal düzeyde içselleştirildiğinin ve meşrulaştırıldığının açık göstergesidir. Kırklareli Pınarhisar’da bir milletvekilinin, ‘Biz fiziki bina yaparız, gerisi sizde; gidin hekimin boğazına yapışın’ ifadeleri, Bakanlık tarafından tepkiyle karşılanmak bir yana, adeta onaylanmıştır. Bu kabul edilemez. Ziyaret ettiğimizde yüzleşemeyecek cesareti olmayan, ama kapalı kapılar ardında görevini yapmaya çalışan bir hekime şiddet uygulayan kişinin hala görevde olması; o koltukta kalmasının tek sebebinin, kendisine destek veren yapılar olduğunu göstermektedir.
''Performans sistemi adı altında yapılan baskılar sona ermeli''
MHRS sisteminde klinik gerçeklik ve hekim özerkliği esas alınmalı, algoritmalar değil hekim kararı belirleyici olmalıdır. Performans sistemi adı altında yapılan baskılar sona ermeli; kalite, nicelikle değil etikle ölçülmelidir. Diş hekimlerine yönelik teşvik adaletsizliği giderilmeli, eşit işe eşit ücret ilkesi hayata geçirilmelidir. Şiddeti önlemek için caydırıcı ve kapsamlı yasal düzenlemeler acilen uygulanmalı, sadece fiziksel değil, psikolojik şiddet de cezalandırılmalıdır. Yönetsel baskılara karşı tüm hekimlerin mesleki bağımsızlığı güvence altına alınmalıdır.''
Hekimler Birliği Sendikası Genel Başkan Yardımcısı Çağlar Yıldırım da ''Biz mayıs ayında son eylemde sahada değildik çünkü Sağlık Bakanlığı tarafından tarafımıza verilen sözler vardı. Ancak o sözler tutulmadı. Biz makamların değil, hekimlerin yanındayız. Bugün buradayız, yarın daha güçlü daha kalabalık burada olacağız. Mesleki özerklik, etik değerler ve insanca çalışma koşulları için diş hekimlerimizin yanındayız. Bu ülkenin diş hekimlerine sesleniyoruz. Yalnız değilsiniz. Bu mücadele hepimizin'' dedi.
